Λεμφοίδημα μετά από Μαστεκτομή με λεμφαδενικό καθαρισμό – Υπάρχει θεραπεία;

Λεμφοίδημα – Θεραπεία ή διαχείριση

Τουλάχιστον με τα μέχρι τώρα ερευνητικά δεδομένα δεν υπάρχει ολοκληρωτική θεραπεία για το λεμφοίδημα, και θα πρέπει να προσέξετε αν κάποιος ισχυριστεί το αντίθετο.

Ναι στην ιατρική έχουν αρχίσει να αναπτύσσονται χειρουργικές επεμβάσεις για το λεμφοίδημα, όπως στην περίπτωση μεταμόσχευσης λεμφαδένων αλλά ακόμα πρέπει να γίνου αρκετά βήματα μέχρι να επιτευχθεί η πραγματική ίαση.

Ωστόσο το λεμφοίδημα μετά από μαστεκτομή είναι διαχειρίσιμο και μάλιστα εάν είναι σε αρχικό στάδιο μπορεί να διατηρηθεί σε επίπεδα πολύ κοντά στο φυσιολογικό.

Καταρχάς έαν υπάρχει κάποια φλεγμονή, θα πρέπει να γίνει χρήση αντιβιοτικών, μετά απο καθοδήγηση του θεράποντα ιατρού, μέχρι να υποχωρήσουν τα συμπτώματα.

Από κει και πέρα ένας εξειδικευμένος θεραπευτής έχει στα χέρια του μια σειρά από θεραπευτικές τεχνικές ώστε να θέσει υπο έλεγχο το οίδημα και να βοηθήσει τον ασθενή να έχει μια φυσιολογική εικόνα και καθημερινότητα.

Πως διαχείριζεται το λεμφοίδημα μετά από μαστεκτομή;

Οι τεχνικές διαχείρισης συνοψίζονται στα

• MLD (Manual Lymphatic Drainage) όπου δια χειρός γίνεται η λεγόμενη λεμφική παροχέτευση. Αυτό σημαίνει πως ο θεραπευτής κατευθύνει την συσσωρευμένη λέμφο έτσι ώστε να παροχετευτεί προς υγιή λεμφαγγεία και τελικά να επιστρέψει στην κυκλοφορία. Με αυτό τον τρόπο προωθείται και η λεμφαγγειογένεση(σε περιπτώσεις άμεσα μετά απο τραυματισμό), ώστε το λεμφικό σύστημα να βρεί νέους τρόπους διαχείρισης του λεμφικού υγρού.
• Συμπιεστική περίδεση με την οποία στο θεραπευτικό στάδιο διατηρούνται τα αποτελέσματα του MLD απο συνεδρία σε συνεδρία. Ο φυσικοθεραπευτής χρησιμοποιεί ειδικά υλικά περίδεσης ώστε να δημιουργήσει ένα ελεγχόμενο περιβάλλον διαβαθμισμένης συμπίεσης. Έτσι διευκολύνεται και η λεμφική ροή.
• Στάδιο συντήρησης με τη χρήση συμπιεστικού ενδύματος διαβαθμισμένης συμπίεσης (γάντι,κάλτσα κλπ) ώστε πλέον το άκρο να είναι μόνιμα σε διαχείριση και να μην επανέρχεται στην πρότερη κατάσταση.

Μπορώ να αποφύγω το λεμφοίδημα μετά τη μαστεκτομή?

Εάν το λεμφικό σύστημα έχει υποστεί μεγάλη ζημιά τότε είναι σχεδόν αναπόφευκτη η εκδήλωση οιδήματος (αν και με την τεχνική του φρουρού λεμφαδένα τα ποσοστά εμφάνισης λεμφοιδήματος είναι σημαντικά μειωμένα).

Εάν όμως βρίσκεται σε μια οριακή κατάσταση τότε υπάρχουν μια σειρά ενεργειών που μπορούν να αποτρέψουν το λεμφοίδημα ή να μειώσουν τις πιθανότητες εμφάνισης.

• Προσέξτε τη διατροφή σας
• Ελαττώστε το αλάτι και τα λιπαρά πρόσθετα
• Φροντίστε να τρέφεστε αρκετά με φρούτα και λαχανικά, τουλάχιστον 2-3 μερίδες την ημέρα
• Ελέγξτε τις ετικέτες με τα συστατικά των συσκευασμένων τροφίμων ώστε να αποφύγετε την υπερβολική ζάχαρη και το αλάτι
• Τραφείτε με προϊόντα ολικής άλεσης κατά προτίμηση
• Πιείτε αρκετό νερό. Το πρήξιμο από το λεμφοίδημα ΔΕΝ έχει σχέση με το νερό που καταναλώνετε.
• Διατηρήστε ένα φυσιολογικό βάρος. Η παχυσαρκία είναι αρνητικός προδιαθεσικός παράγοντας
• Αποφύγετε το αλκοόλ

Βάλτε την άσκηση στη ζωή σας

Κατόπιν συνεννόησης με τους θεραπευτές σας καταρτίστε ένα πρόγραμμα άσκησης κατάλληλο για την κατάσταση σας και το μετεγχειρητικό σας προφίλ.

Η άσκηση, εκτός του ψυχολογικού ωφέλους, είναι ο καλύτερος ‘’φίλος’’ του λεμφικού συστήματος. Η μυϊκή σύσπαση λειτουργεί ως βοηθητική αντλία στο εξασθενημένο λεμφικό σύστημα και έτσι απομακρύνεται το πλεονάζον λεμφικό φορτίο.

Ένα πρόγραμμα άσκησης με περπάτημα και ήπια ενδυνάμωση 30 λεπτών είναι συνήθως το καταλληλότερο ‘’φάρμακο’’ για το σώμα και την ψυχή σας.

Εάν ωστόσο νιώσετε οποιοδήποτε πόνο ή παρατηρήσετε αφύσικο πρήξιμο θα πρέπει να επανεκτιμήσετε την κατάσταση με το γιατρό σας και τον φυσικοθεραπευτή, ώστε να βρείτε την κατάλληλη δόση άσκησης που θα είναι ωφέλιμη για εσάς.

Αποφύγετε τραυματισμούς και μολύνσεις

Δεν είναι λίγες οι φορές που το λεμφοίδημα ξεκίνησε μετά από μια αμυχή ή ένα τρύπημα φυτού. Προσέξτε έτσι ώστε να μην επιβαρύνετε το λεμφικό σύστημα με το επιπλέον φορτίο μιας φλεγμονής, μιας μόλυνσης ή μιας επουλωτικής διαδικασίας.

• Φοράτε προστατευτικά γάντια κατά τις εργασίες
• Μην κόβετε πολύ κοντα τα νύχια σας και μην πειράζετε τις παρανυχίδες σας
• Πλένετε τα χέρια σας τακτικά με πράσινο σαπούνι και ζεστό νερό, χωρίς ωστόσο να το παρακάνετε και ξηράνετε την επιδερμίδα σας.
• Περιποιηθείτε το δέρμα σας με κρέμες ενυδάτωσης. Το δέρμα σε προλεμφοιδηματικές και λεμφοιδηματικές καταστάσεις ταλαιπωρείται και γίνετε επιρρεπές σε αμυχές, ανοικτές πληγές κλπ. Δώστε λοιπόν την περιποίηση που πρέπει και αποφύγετε τα ξυραφάκια.
• Προσέξτε τα τσιμπήματα από έντομα. Χρησιμποποιήστε αντικουνουπικά σκευάσματα.

Ακόμα και στην υποψία μόλυνσης επισκεφτείτε το γιατρό σας!

Σημάδια πιθανής μόλυνσης:

Πυρετός

Αίσθηση αδιαθεσίας

Φαγούρα

Πόνος

Ερυθρότητα

Πρήξιμο

Μην φοράτε σφιχτά αξεσουάρ

Σε ένα ταλαιπωρημένο λαμεφικό σύστημα το τελευταίο που θέλετε έιναι η περίσφιξη των λεμφαγγείων και οποιοδήποτε επιπλέον εμπόδιο στη λεμφική κυκλοφορία. Έτσι θα πρέπει να αποφύγετε τα σφιχτά ρολόγια, ζώνες, νάρθηκες ή οτιδήποτε μπορεί να εμποδίζει την ομαλή κυκλοφορία.

Λάβετε προφυλάξεις στο χέρι της πλευράς που έχει χειρουργηθεί

Ζητήστε από το νοσηλευτικό προσωπικό να μην πραγματοποιεί ιατρικές πράξεις από το επίφοβο χέρι. Κάντε αιμοληψίες ή εγχύσεις φαρμάκων από άλλα σημεία εφόσον είναι δυνατο.

Εφόσον εκδηλώθηκε το λεμφοίδημα μπορώ να κάνω κάτι για να βοηθήσω το θεραπευτή μου;

Εκτός του να ακολουθήσετε όλα τα προηγούμενα μπορείτε επιπλέον να

• Αποφύγετε τις μεγάλες εναλλαγές θερμοκρασίας
• Αποφύγετε σάουνες και ζεστά λουτρά
• Αποφύγετε την έκθεση στον ήλιο και να χρησιμοποιείτε αντιηλιακό
• Να φοράτε πάντα το ειδικό συμπιεστικό ένδυμα. Για παράδειγμα μια αεροπορική πτήση χωρίς το ένδυμα ή μια ειδική περίδεση, μπορεί να σας προκαλέσει μεγάλο πρήξιμο και να σας πάει αρκετά ‘’πίσω’’ θεραπευτικά
• Τοποθετείτε πάντα το προσβεβλημένο μέλος σε ανάρροπη θέση ώστε η βαρύτητα να είναι σύμμαχος του λεμφικού συστήματος.
• Μην ξαπλώνετε πάνω στο προσβεβλημένο μέλος

Ποια είναι η πρόγνωση στο λεμφοίδημα μετά από μαστεκτομή;

Γενικά μιλώντας κάθε περίπτωση είναι εντελώς διαφορετική. Είναι χαρακτηριστικό πως ακόμα και ο αριθμός των λεμφαδένων διαφέρει από άτομο σε άτομο.

Ωστόσο μπορούμε να πούμε πως εάν η διάγνωση και η διαχείριση γίνει σε σωστό χρόνο, τα θεραπευτικά αποτελέσματα μπορεί να είναι εντυπωσιακά σε σημείο σχεδόν πλήρους ομαλοποίησης!

Δεν εμφανίσατε λεμφοίδημα αλλά ανησυχείτε μήπως τελικά εμφανιστεί;

Δείτε στο παρακάτω άρθρο τις βασικές γνώσεις σχετικά με το τι είναι το λεμφοίδημα

Μαστεκτομή και Λεμφοίδημα – Τι πρέπει να γνωρίζω;

Μοροχλιάδης Στέφανος

Φυσικοθεραπευτής Bcs, MT, RT, Formthotics specialist