Εργασιακό Burnout - 7 λόγοι που μπορεί να σε οδηγήσουν στην εξάντληση

Έλλειψη πληρότητας

Η εργασία σαφώς και μας βοηθά να εξασφαλίζουμε τα προς το ζην. Ωστόσο μέσα στην εργασία, και ειδικά μέσα σε ένα επάγγελμα προσφοράς όπως αυτό του φυσικοθεραπευτή, η αίσθηση πως αυτό που προσφέρουμε είναι σημαντικό και ολοκληρωμένο είναι σημαντικότατη.

Εάν θεωρούμε πως αυτό που τελικά προσφέρουμε στους ασθενείς μας είναι ‘’λιγότερο’’ από αυτό που πρέπει ή από αυτό που μπορούμε να δώσουμε, δημιουργείται  η λεγόμενη ''αίσθηση έλλειψης πληρότητας''.

Δυστυχώς στην Ελλάδα αρκετοί συνάδελφοι ‘’παγιδεύονται’’ στις ελλειπεις παροχές του ασφαλιστικού συστήματος (ΕΟΠΠΥΥ) και μετά από μερικά χρόνια εργασίας έχουν έντονη αυτή την συναισθηματική πίεση της έλλειψης πληρότητας στην κλινική, αλλά και προσωπική τελικά, καθημερινότητα.

Έλλειψη ορίων

Να εργάζεσαι για να ζείς ή να ζείς για να εργάζεσαι; Αρκετοί άνθρωποι ‘’χάνονται’’ στην πορεία για την επιτυχία μέσα σε ένα καπιταλιστικό περιβάλλον όπου το κέρδος πολλές φορές γίνεται αυτοσκοπός.

Ειδικότερα τα επαγγέλματα υγείας, όπως και του φυσικοθεραπευτή, έχουν μια προσωποκεντρική τάση. Αυτό σημαίνει πως οι ασθενείς ζητούν να βλέπουν τον ιδιοκτήτη-θεραπευτή κάθε φορά.

Έτσι ο φυσικοθεραπευτής ουσιαστικά ''αναγκάζεται'' να είναι παρόν στο χώρο του για αμέτρητες ώρες καθημερινά. Άλλες πάλι φορές οι θεραπευτές δυσκολεύονται να αρνηθούν ή να ''δώσουν'' σε κάποιον άλλο συνάδελφο μια θεραπεία, και καταλήγουν να έχουν αμέτρητα ραντεβού από νωρίς το πρωί ως αργά το βράδυ.

Αυτό φυσικά σημαίνει πως η προσωπική ζωή(οικογένεια, χόμπι, φίλοι, ξεκούραση κλπ) ουσιαστικά παύει να υφίσταται, η ‘’εργασιακή ζωή’’ υπερκαλύπτει την κανονικότητα στην καθημερινότητα, ο ελεύθερος χρόνος εξανεμίζεται και το εργασιακό burnout δεν αργεί να δώσει συμπτώματα.

Συμπτώματα σωματικά και ψυχολογικά που αρχικά ελέγχονται αλλά σταδιακά γίνονται ανυπόφορα.  

Έλλειψη αίσθησης του ‘’ανήκειν’’

Οι ασθενείς είναι ''δύσκολοι'' πελάτες. Όλοι το γνωρίζουμε αυτό. Και δεν πρέπει να τους αδικούμε γιατί βιώνουν τον πόνο, τη δυσλειτουργία, την αγωνία και την απογοήτευση.

Συνήθως οι ασθενείς μαζί με το μυοσκλετικό ή το νευρολογικό τους πρόβλημα θα επιφορτίσουν τον θεραπευτή και με τα καθημερινά οικογενειακά, εργασιακά, ψυχολογικά τους πρόβλήματα (τα οποία παρεπιπτόντος είναι θεσπέσια για το ιατρικό ιστορικό και οφείλουμε να τα λαμβάνουμε υπόψιν στο θεραπευτικό πλάνο.)

Το πρόβλημα έγγυται στο γεγονός πως ο θεραπευτής συναντά πολλούς ασθενείς καθημερινά, επομένως επωμίζεται τεράστιο ενεργειακό φορτίο.

Αυτή η ''ενεργειακή κόπωση'' οδηγεί αρκετούς θεραπευτές να επιλέξουν να ''κλείσουν'' τα αυτιά τους τελικά, κάτι όμως που σε μακροσκοπικό επίπεδο δημιουργεί μια κοινωνική αποκοπή.

Η κοινωνική αποκοπή, καθώς δεν είναι ακριβώς επιλογή αλλά αποτελεί λύση ανάγκης, δημιουργεί μια συναισθηματική πίεση στον θεραπευτή και τελικά την έλλειψη αίσθησης του ''ανήκειν'' στο κοινωνικό σύνολο.

Με απλά λόγια δημιουργεί ασυναίσθητα μια συναισθηματική απομόνωση, η οποία αναπτύσσεται σταδιακά και αργά με τα χρόνια και εξελίσσεται σε ένα αφύσικο  ‘’συναισθηματικό τείχος’’.

Έλλειψη ευθυγράμμισης με το ''είναι''

Ας μην κρυβόμαστε πίσω από το δάκτυλο μας. Για αρκετούς η επαγγελματική επιλογή δεν είναι ακριβώς επιλογή.

Η έλλειψη επαγγελματικού προσανατολισμού και το εξεταστικό σύστημα σε μια ηλικία που το άτομο δεν έχει ακόμα καταλήξει όσον αφορά τα ''θέλω του'', έχει οδηγήσει πολλούς ανθρώπους σε επαγγελματικές καριέρες που μπορεί να είναι επιτυχημένες αλλά δεν ταιριάζουν στην ιδιοσυγκρασία τους. Και η φυσικοθεραπεία δεν είναι εξαίρεση.

Η έλλειψη επαγγελματικής ευθυγράμμισης με το ''είναι'' μπορεί να οδηγήσει σε ανεξήγητο burnout.

Ωστόσο μια ενδοσκόπηση μπορεί να δώσει τις απαντήσεις.

Αυτό το burnout απαιτεί και την πιο γενναία απόφαση που πολλές φορές είναι η αλλαγή ή η τροποποίηση της επαγγελματικής καριέρας.

Έλλειψη προοπτικής

Η φύση των πάντων έχει τη βάση της στην εξέλιξη.

Δεν υπάρχει καλύτερη ανταμοιβή για τον επαγγελματία ή τον απλό υπάλληλο από την εξέλιξη.

Η εξέλιξη μπορεί να έχει φυσικά διάφορες μορφές. Μπορεί να είναι οικονομική εξέλιξη, εξέλιξη θέσης, εξέλιξη αναβάθμισης, εξέλιξη καινούριας επιχείρησης, εξέλιξη διεύρυνσης κλπ.

Πάντως σε όλες τις μορφές εξέλιξης προϋπάρχει η προοπτική.

Είναι ίσώς το σημαντικότερο συστατικό της εργασιακής ζωής. Όταν ένας θεραπευτης είναι στάσιμος για πολύ καιρό και δεν διαφαίνεται κάποια προοπτική εξέλιξης επέρχεται μοιραία το burnout.

Επόμένως, ακόμα και η απλή παρακολούθηση ενός σεμιναρίου μπορεί να δημιουργήσει στο μυαλό προοπτικές ικάνες να αναστείλουν το burnout.

Και αυτό ισχύει για οποιοδήποτε ‘’επαγγελματικό σκαλί’’ μπορεί να βρίσκεστε, ακόμα και αν είστε ο καλύτερος φυσικοθεραπευτής του κόσμου!

Έλλειψη αυτοεκτίμησης και εκτίμησης από τους άλλους

Αυτή η έλλειψη συνήθως συνοδεύει την έλλειψη πληρότητας που αναφέραμε παραπάνω. Όταν δεν νιώθουμε άνετα με τις γνώσεις που έχουμε συγκριτικά και με τους συναδέλφους μας, οδηγούμαστε σε αίσθημα χαμηλής αυτοεκτίμησης.

Είναι ένα ιδιαίτερα επώδυνο συναίσθημα, το οποίο όλοι έχουμε νιώσει κάποια στιγμή στην αρχή της καριέρας μας. Ωστόσο εκείνοι που επιλέγουν να παραμένουν σε αυτό το πρώιμο στάδιο και στα επόμενα επαγγελματικά τους βήματα, τελικά θα υποκύψουν στο burnout.

Ειδικότερα στο σημερινό επαγγελματικό τοπίο όπου η ''κούρσα'' της γνώσης και της πληροφορίας έχει γίνει ανελέητη, όσοι επιλέγουν να μείνουν συντροφιά με τη χαμηλή αυτοεκτίμηση, θα βιώνουν καθημερινά έντονο το αίσθημα του άγχους και της πίεσης.

Από την άλλη όσοι επιλέγουν να δίνουν στους ασθενείς τους λίγότερα από όσο πρέπει ή από όσο μπορούν, ''επειδή ο εοππυυ μου δίνει ψίχουλα'', θα βιώσουν σύντομα την έλλειψη εκτίμησης.

Και έτσι θα πρέπει να διαχειριστούν από τη μια το ''άδικο ασφαλιστικό σύστημα'' και από την άλλη τους ''αχάριστους ασθενείς που θέλουν με ελάχιστα ευρώ να έχουν όλο το πακέτο θεραπείας’'. Είναι μεγάλο το βάρος αυτό για την καθημερινότητα ενός θεραπευτή που έχει ήδη αυξημένες ευθύνες.

Σίγουρα ο θεραπευτής έχει δίκιο να ζητά μια δίκαιη ανταμοιβή για αυτό που προσφέρει, αλλά η έλλειψη εκτίμησης από τους ασθενείς-πελάτες μπορεί να οδηγήσει σε εργασιακό burnout

Έλλειψη ενέργειας

Η υπερ-εργασία, τα πολλά χρόνια εργασίας, οι πολλές ώρες καθημερινά, οι απαιτητικοί ασθενείς και οι εξαντλητικοί καθημερινοί ρυθμοί οδηγούν συχνά σε σταδιακή έλλειψη ενέργειας.

Οι θεραπευτές παντός ειδικότητος είναι ίσως οι μοναδικοί που πρέπει να δίνουν μια extra προσοχή στο πως δαπανούν αλλά κυρίως στο πως αναπληρώνουν τα ενεργειακά αποθέματα!

Διατροφή, ελεύθερος χρόνος, ψυχολογική διαχείριση, ενδοσκόπηση, σωματική άσκηση και αποφυγή καταπόνησης από κακές συνήθειες είναι τα συστατικά για ένα υψηλό ενεργειακό φορτίο.

Διαφορετικά, εφόσον καταλήγετε καθημερινά εξαντλημένοι και με χαμηλά επίπεδα ενέργειας, θα αρχίσετε σύντομα να βιώνετε αισθημα αποστροφής για την εργασία σας.

Όλα θα σας φταίνε, θα έχετε εκνευρισμό, δεν θα ''βγαίνει'' το πρόγραμμα, δεν θα ανταποκρίνεστε στις εξω-εργασιακές δραστηριότητες (οικογένεια, υποχρεώσεις κλπ) και θα θέλετε καθημερινά να αποδράσετε από την ''κακή εργασία'' σας.

Αν ρυθμίσετε σωστά την εργασία σας και την αγαπάτε, αλλά αν προπάντως αγαπάτε το σώμα σας και τον εαυτό σας, τα ενεργειακά σας αποθέματα θα είναι υψηλά και θα αποφύγετε το burnout.

Φρόντισε τον εαυτό σου 

Καταλήγωντας, όλοι όσοι είμαστε στο χώρο της υγείας γνωρίζουμε πως το επάγγελμα μας είναι ιδιαίτερα απαιτητικό. Είναι εκπληκτικό το γεγονός πως μπορείς να προσφέρεις ποιότητα ζωής στους ανθρώπους αλλά δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάς να διατηρείς υψηλά και το δικό σου επίπεδο ποιότητας ζωής.

Αλλιώς το εργασιακό burnout πάντα θα παραμονεύει για να σου χαλάσει τα επαγγελματικά σου σχέδια.