Μαστεκτομή και Λεμφοίδημα – Τι πρέπει να γνωρίζω;

Τι είναι το λεμφοίδημα;

Λεμφοίδημα είναι η αφύσικη συσσώρευση λέμφου σε κάποιο σημείο του σώματος. Αυτή η συσσώρευση συμβαίνει διότι κάποια από τα λεμφαγγεία της περιοχής έχουν αφαιρεθεί, καταστραφεί ή για κάποιο λόγο υπολειτουργούν. Γενικότερα λεμφοίδημα εμφανίζεται όταν το λεμφικό φορτίο για κάποιο λόγο υπερβάινει την ικανότητα του λεμφικού συστήματος να το απομακρύνει.

Για παράδειγμα οξύ (και πρόσκαιρο) λεμφοίδημα έχουμε μετά από κάθε χειρουργείο και είναι το χαρακτηριστικό πρήξιμο που χρειάζεται χρόνο για να απομακρυνθεί. Και ο χρόνος είναι ανάλογος αυτού που χρειάζεται το λεμφικό σύστημα για να επανέλθει στη φυσιολογική του λειτουργία.

Πόσο πιθανό είναι να εμφανίσω λεμφοίδημα;

Ένα ποσοστό 20-30% των γυναικών που έχουν υποστεί μαστεκτομή ή/και ακτινοβολίες θα παρουσιάσουν λεμφοίδημα στο άνω άκρο.

Αυτό μπορεί να εμφανιστεί τις πρώτες μέρες μετά την επέμβαση αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις έχει εμφανιστεί ακόμα και μετά από 3 χρόνια!

Έχετε παρατηρήσει κάποιο επίμονο πρήξιμο στα άνω άκρα μετά την επέμβαση για τον καρκίνο του μαστού; Εάν ναι θα πρέπει να το ελέγξετε άμεσα με τον θεράποντα ιατρό σας!

Τι τύπο λεμφοιδήματος έχω;

Το λεμφοίδημα χωρίζεται σε πρωτογενές (πρόβλημα εκ γενετής) και σε δευτερογενές μετά από χειρουργείο ή τραυματισμό.

Το λεμφοίδημα μετά από μαστεκτομή ανήκει στα δευτερογενή αφού το αίτιο είναι συνήθως η χειρουργική αφαίρεση λεμφαδένων λόγω κακοήθειας ή η καταστροφή λεμφαδένων εξαιτίας των συνεδριών ακτινοβολίας.

Ποιες γυναίκες έχουν μεγαλύτερο ρίσκο εμφάνισης λεμφοιδήματος;

Οι γυναίκες που είναι σε μεγαλύτερο κίνδυνο ανήκουν σε κάποια από τις παρακάτω κατηγορίες

• Απλή μαστεκτομή με συνοδή αφαίρεση λεμφαγγείων από τη μασχαλιαία περιοχή
• Ογκεκτομή με συνοδή αφαίρεση λεμφαδένων
• Τροποποιημένη ριζική μαστεκτομή με συνοδή αφαίρεση λεμφαδένων
• Συνδυασμός χειρουργείου με ακτινοβολίες σε περιοχή που βρίθει λεμφαγγείων (πχ μασχάλη)
• Απλή θεραπεία με ακτινοβολίες σε προσβληθείσα περιοχή με παρουσία λεμφαγγείων και λεμφαδένων.

Ποια είναι τα συμπτώματα;

Ένα μικρό πρήξιμο τις πρώτες εβδομάδες (4-6) είναι γενικά ανεκτό και αναμενόμενο μετά από ένα παρεμβατικό χειρουργείο μαστού. Ωστόσο εάν το πρήξιμο δεν υποχωρεί ή αυξάνεται με τις μέρες θα πρέπει να αρχίσετε να υποπτέυεστε το λεμφοίδημα. Επίσης εάν η περιοχή του άνω άκρου έχει πόνο και ερυθρότητα σημαίνει πως μάλλον υπάρχει κάποια φλεγμονή σε εξέλιξη. Μια πιθανή εξήγηση είναι πως το λεμφικό σύστημα της περιοχής δεν λειτουργεί σωστά, οπότε και πάλι θα πρέπει να έχετε το νου σας για λεμφοίδημα.

Γενικά με οποιοδήποτε από τα παρακάτω συμπώματα θα πρέπει να κάνετε μια διερεύνηση της λειτουργικότητας του λεμφικού σας

• Πρήξιμο σε άνω άκρο, καρπό, άκρα χείρα, δάκτυλα, στήθος ή πόδια που δεν υποχωρεί
• Αίσθηση βάρους σε κάποιο άκρο
• Δερματική διάταση
• Μειωμένη κινητικότητα αρθρώσεων λόγω του πρηξίματος
• Ένα από τα 2 άκρα (ή και τα 2) δεν μπαίνουν πλέον στα συνηθισμένα σας ρούχα
• Το ρολόι, το δαχτυλίδι ή κάποιο κόσμημα σας πιέζει αφύσικα πολύ σε σχέση με πρίν.
• Γενικά το δέρμα σας είναι ευαίσθητο σε τραυματισμούς, αμυχές ή/και παρουσιάζει σε κάποια σημεία σκληρύνσεις, ερυθρότητα ή έλκη (ανοιχτές πληγές που δεν κλείνουν)

Πως γίνεται η τελική διάγνωση;

Η μελέτη του ιατρικού ιστορικού, τα συμπτώματα, η φαρμακευτική/επεμβατική θεραπεία, η σωστή παρατήρηση και κάποιες διαγνωστικές εξετάσεις, όπως το λεμφοσπινθηρογράφημα, θα δώσουν χρήσιμα στοιχεία για τη διάγνωση.

Το ερώτημα που ακούγεται πάντα απο το στόμα των ασθενών είναι το εξής:

Υπάρχει θεραπεία στο Λεμφοίδημα; Δείτε την απάντηση στο άρθρο

Λεμφοίδημα μετά από Μαστεκτομή – Υπάρχει θεραπεία;

Μοροχλιάδης Στέφανος

Φυσικοθεραπευτής Bcs, MT, RT, Formthotics specialist