Τετράγωνος Οσφυϊκός Μυς- Πόσο ευθύνεται για τον πόνο στη μέση;

Εκτιμάται πως το 70-80% των ενηλίκων θα βιώσουν επώδυνα συμπτώματα στη μέση τουλάχιστον μια φορά στη διάρκεια της ζωής τους. Ένας από τους βασικότερους λόγους είναι η δυσλειτουργία του τετράγωνου οσφυϊκού μυός.

Τι είναι ο τετράγωνος οσφυϊκός;

Ο τετράγωνος οσφυϊκός είναι πρακτικά ο μύς που, αμφοτερόπλευρα της σπονδυλικής στήλης, βρίσκεται μεταξύ του θωρακικού κλωβού και της λεκάνης.

Ουσιαστικά συμβάλλει τόσο στην κίνηση της οσφύος όσο και στη σταθεροποίηση της σπονδυλικής στήλης.

Ο πόνος του τετράγωνου οσφυϊκού συνήθως περιγράφεται σαν διάχυτος βουβός πόνος με στιγμές όπου μετατρέπεται σε διαξιφιστικός, ανάλογα με τις κινήσεις που κάνει ο ασθενής.

Δεν είναι λίγες οι φορές που, αν και είναι απλή η διάγνωση της δυσλειτουργίας του, διαφεύγει των θεραπευτών.

Δείτε παρακάτω μια ανατομική απεικόνιση του τετράγωνου οσφυϊκού μυός.

Γιατί ο τετράγωνος οσφυίκός μύς προκαλεί πόνο;

Υπάρχουν αρκετές αιτίες που προκαλούν δυσλειτουργία και πόνο σε αυτή την ανατομική δομή.

Ο πρώτος και πιο συνήθης λόγος είναι φυσικά η ‘υπερδραστηριότητα’ του μυός λόγω της φτωχής ενεργοποίησης άλλων μυών της περιοχής ή λόγω κακής εμβιομηχανικής συνεργασίας του ανατομικού συνόλου της οσφύος.

Η επόμενη αιτιολογία έχει να κάνει με τις επαναλαμβανόμενες κινήσεις στην καθημερινότητα.

Όταν αυτές συνδυάζονται με φτωχή εργονομία, τότε ο μύς σταδιακά βρίσκεται σε μια μόνιμη σύσπαση-υπερδραστηριοποίηση με αποτέλεσμα σύντομα να εξαντλήσει τις δομικές του αντοχές και να αρχίσει να ‘διαμαρτύρεται’. Μερικές τέτοιες επαναλαμβανόμενες κινήσεις είναι το συχνό σκύψιμο ή οι στροφές πχ σε χειρονακτικές εργασίες ή ακόμα και σε δουλειές γραφείου με λάθος εργονομική τοποθέτηση.

Επιπλέον των παραπάνω, υπάρχει σοβαρή πιθανότητα με την επίμονη καταπόνηση να ενεργοποιηθούν και κάποια επώδυνα μυοπεριτονιακά σημεία, γνωστά και ως trigger points.

Άλλες συνήθεις αιτιολογίες είναι η καθιστική ζωή, η ανισοσκελία και φυσικά ο τραυματισμός πχ σε κάποιο άθλημα.

Μιλώντας για άθληση πολλές φορές έχουμε ενοχλήσεις στον τετράγωνο οσφυϊκό μυ λόγω κακής τεχνικής του αθλούμενου.

Πως μπορώ να αντιμετωπίσω τα επώδυνα συμπτώματα;

Καταρχάς είναι ιδιαιτέρως σημαντικό να γίνει μια σωστή αξιολόγηση από έναν ειδικό (ιατρό ή φυσικοθεραπευτή). Έτσι θα διαπιστωθεί εαν είναι πράγματι μυϊκό πρόβλημα και πως αυτό συσχετίζεται με την εμβιομηχανική της περιοχής και πιθανές συνοδές ανατομικές παρεκκλίσεις.

Εάν είστε σίγουροι πως το μόνο πρόβλημα είναι η δυσλειτουργία του τετράγωνου οσφυίκού, μπορείτε να ανακουφίσετε τον πόνο με τα παρακάτω :

1. Θερμότητα : Μπορείτε να τοποθετήσετε ένα θερμό επίθεμα στην περιοχή για 15-20 λεπτά. Η θερμότητα θα αυξήσει την αιματική ροή, θα χαλαρώσει το μυ και θα ανακτήσει έτσι μέρος της ελαστικότητας του, προσφέροντας μικρής διάρκειας ανακούφιση.
2. Διάταση: Οι διατάσεις μπορούν να βοηθήσουν επίσης στην ανάκτηση μέρους της ελαστικότητας και στην απομάκρυνση του πόνου. Εδώ χρειάζεται όμως σωστή επιλογή διατάσεων και άρτια τεχνική, διαφορετικά μπορεί να έχετε τα αντίθετα αποτελέσματα από τα αναμενόμενα. Θα χρειαστείτε τη συνδρομή ενός έμπειρου θεραπευτή.
3. Αποφύγετε την ακινητοποίηση: Η κίνηση είναι πλέον η θεραπευτική επιλογή που προτιμάται. Αν πχ δουλεύετε σε γραφείο κάντε ένα χαλαρό περπάτημα κάθε 30-40 λεπτά και μαζί μερικές διατάσεις. Αν ασκείστε η διακοπή της άσκησης δεν είναι η σωστή επιλογή. Προτιμήστε να προσαρμόσετε την άσκηση και να διατηρήσετε την κίνηση στην περιοχή. Γενικά μιλώντας ακινητοποίηση και πόνος στην οσφύ είναι έννοιες ασύμβατες.
4. Θεραπευτική μάλαξη: Είναι απλό αλλά πάντα αποτελεσματικό. Η μάλαξη με σωστή τεχνική και κατάλληλη πίεση μπορεί να φανεί ιδιαίτερα βοηθητική. Ο τετράγωνος οσφυϊκός θα αιματωθεί, εσείς θα χαλαρώσετε γενικά, οι αλγοϋποδοχείς της περιοχής θα σταματήσουν να ’ουρλιάζουν’. Και εδώ θα χρειαστείτε τη συνδρομή ενός ειδικού θεραπευτή
5. Βελονισμός ή ξηρά βελόνα: 2 διαφορετικές τεχνικές που ωστόσο μπορούν να δώσουν ανακούφιση στην περιοχή. Είτε σας εφαρμόσουν δυτικοευρωπαίκό βελονισμό, είτε ξηρά βελόνα πολλές φορές τα αποτελέσματα είναι σχεδόν άμεσα και θεαματικά. Μην ξεχνάτε βέβαια, θα αντιμετωπίσετε τα συμπτώματα αλλά πρέπει να αναζητήσετε την αιτία, αλλιώς ο πόνος θα σας επισκεφτεί ξανά.
6. Ασκήσεις ενδυνάμωσης : Η ενδυνάμωση της περιοχής θα επαναφέρει τη λειτουργία του τετράγωνου οσφυϊκού στα φυσιολογικά επίπεδα αφού δεν θα σηκώνει πλέον δυσανάλογα το ΄βάρος’ της λειτουργίας της περιοχής της οσφύος. Επιπλεόν στο τέλος προσθέστε μερικές ασκήσεις επαναφοράς της ελαστικότητας των δομών και επιμηκύνεται στοχευμένα τις πιθανώς ανελαστικές δομές. Η χρήση ενός foam roller μπορεί να φανεί χρήσιμη.
7. Επισκεφτείτε έναν ειδικό επαγγελματία υγείας ώστε να βρείτε την αιτία και να λύσετε το πρόβλημα οριστικά. Μετά το πέρας των θεραπειών σας απαιτήστε από τον θεραπευτή ειδικό ασκησιολόγιο ώστε να μπορείτε μόνοι σας να διατηρείτε την περιοχή της οσφύος σε λειτουργικά άρτια κατάσταση.

Μοροχλιάδης Στέφανος

Φυσικοθεραπευτής Bcs, MT, RT, Formthotics specialist