Πόνος στο γόνατο - Γιατί πονάνε τα γόνατα μου και πώς θα το αποφύγω;

Πόνος στο γόνατο – Ποιες είναι οι βασικές αιτίες  για τα προβλήματα του γόνατος;

Ο πόνος στο γόνατο είναι ένα κοινό παράπονο που επηρεάζει ανθρώπους όλων των ηλικιών. 

Ο πόνος στο γόνατο μπορεί να είναι αποτέλεσμα τραυματισμού, όπως ρήξη συνδέσμου ή ρήξη χόνδρου. 

Ιατρικές παθήσεις - συμπεριλαμβανομένης της αρθρίτιδας, της ουρικής αρθρίτιδας και των λοιμώξεων - μπορούν επίσης να προκαλέσουν πόνο στο γόνατο.

Πολλοί τύποι ελαφρών πόνων στο γόνατο ανταποκρίνονται καλά σε μέτρα αυτοφροντίδας. 

Η φυσικοθεραπεία και οι νάρθηκες  γόνατος μπορούν επίσης να βοηθήσουν στην ανακούφιση του πόνου. 

Σε ορισμένες περιπτώσεις, ωστόσο, το γόνατό σας μπορεί να χρειαστεί χειρουργική αποκατάσταση.

Πόνος στο γόνατο και συμπτώματα

Η θέση και η σοβαρότητα του πόνου στο γόνατο μπορεί να ποικίλλει, ανάλογα με την αιτία του προβλήματος. 

Τα σημάδια και τα συμπτώματα που συνοδεύουν μερικές φορές τον πόνο στο γόνατο περιλαμβάνουν:

• Πρήξιμο και δυσκαμψία
• Ερυθρότητα και υψηλή θερμοκρασία στην αφή
• Αδυναμία ή αστάθεια
• Θόρυβοι εντός της άρθρωσης στην κίνηση 
• Αδυναμία πλήρους ευθυγράμμισης του γόνατος

Πότε να επισκεφθείτε γιατρό

Καλέστε το γιατρό σας εάν:

• Δεν μπορείτε να σηκώσετε βάρος στο γόνατό σας ή αισθάνεστε ότι το γόνατό σας είναι ασταθές και δεν μπορεί να επιτελέσει βασικές καθημερινές κινήσεις
• Έχετε έντονο οίδημα στο γόνατο
• Δεν μπορείτε να τεντώσετε ή να λυγίσετε πλήρως το γόνατό σας
• Βλέπετε μια εμφανή παραμόρφωση στο πόδι ή το γόνατό σας
• Έχετε πυρετό, εκτός από ερυθρότητα, πόνο και οίδημα στο γόνατό σας
• Έχετε έντονο πόνο στο γόνατο που σχετίζεται με τραυματισμό

Πόνος στο γόνατο και τραυματισμοί

Ένας τραυματισμός του γόνατος μπορεί να επηρεάσει οποιονδήποτε από τους συνδέσμους, τους τένοντες ή τους σάκους γεμάτους υγρό (θύλακες) που περιβάλλουν την άρθρωση του γόνατος, καθώς και τα οστά, τους χόνδρους και τους συνδέσμους που σχηματίζουν την ίδια την άρθρωση. 

Ορισμένοι από τους πιο συνηθισμένους τραυματισμούς του γόνατος περιλαμβάνουν:

Τραυματισμός χιαστού συνδέσμου. Ο τραυματισμός του χιαστού συνδέσμου αφορά συνήθως τη  ρήξη του πρόσθιου χιαστού συνδέσμου (ACL) - ενός από τους τέσσερις συνδέσμους που συνδέουν το οστό της κνήμης με το μηριαίο οστό. 

Σπανιότερα μπορεί να συμβεί τραυματισμός οπίσθιου χιαστού συνδέσμου.

 Ο τραυματισμός του χιαστού συνδέσμου είναι ιδιαίτερα συχνός σε άτομα που παίζουν μπάσκετ, ποδόσφαιρο ή άλλα αθλήματα που απαιτούν απότομες αλλαγές κατεύθυνσης.

Κατάγματα. Τα οστά του γόνατος, συμπεριλαμβανομένης της επιγονατίδας (επιγονατίδα), μπορεί να σπάσουν κατά τη διάρκεια πτώσεων ή τροχαίων ατυχημάτων. 

Επίσης, τα άτομα των οποίων τα οστά έχουν αποδυναμωθεί από την οστεοπόρωση μπορεί μερικές φορές να υποστούν κάταγμα στο γόνατο απλά και μόνο επειδή πατούν λάθος.

Ρήξη μηνίσκου. Ο μηνίσκος είναι ο σκληρός, ελαστικός χόνδρος που λειτουργεί ως αμορτισέρ μεταξύ της κνήμης και του μηριαίου οστού. 

Μπορεί να σχιστεί εάν στρίψετε ξαφνικά το γόνατό σας ενώ το βάρος σας πέφτει πάνω του.

Θυλακίτιδα του γόνατος. Ορισμένοι τραυματισμοί του γόνατος προκαλούν φλεγμονή στους θύλακες, τους μικρούς σάκους υγρού που προστατεύουν το εξωτερικό της άρθρωσης του γόνατός σας, έτσι ώστε οι τένοντες και οι σύνδεσμοι να γλιστρούν ομαλά πάνω στην άρθρωση.

Τενοντίτιδα της επιγονατίδας. Η τενοντίτιδα προκαλεί ερεθισμό και φλεγμονή ενός ή περισσότερων τενόντων - των παχιών, ινώδων ιστών που συνδέουν τους μύες με τα οστά. 

Αυτή η φλεγμονή μπορεί να συμβεί όταν υπάρχει τραυματισμός του επιγονατιδικού τένοντα, ο οποίος εκτείνεται από την επιγονατίδα έως την κνήμη και σας επιτρέπει να κλωτσάτε, να τρέχετε και να πηδάτε. 

Οι δρομείς, οι σκιέρ, οι ποδηλάτες και όσοι εμπλέκονται σε αθλήματα και δραστηριότητες με άλματα μπορεί να αναπτύξουν τενοντίτιδα επιγονατίδας.

Πόνος στο γόνατο και μηχανικά προβλήματα

Μερικά παραδείγματα μηχανικών προβλημάτων που μπορεί να προκαλέσουν πόνο στο γόνατο περιλαμβάνουν:

Ελέυθερο σώμα. Μερικές φορές ο τραυματισμός ή ο εκφυλισμός του οστού ή του χόνδρου μπορεί να προκαλέσει την αποκόλληση ενός κομματιού οστού ή χόνδρου και την αιώρηση του στο χώρο της άρθρωσης. 

Αυτό μπορεί να μη δημιουργεί προβλήματα, εκτός εάν το χαλαρό σώμα παρεμποδίζει την κίνηση της άρθρωσης του γόνατος, οπότε το αποτέλεσμα είναι κάτι σαν μολύβι που έχει πιαστεί σε μεντεσέ πόρτας.

Σύνδρομο της ιγνυακής ζώνης. Αυτό συμβαίνει όταν η σκληρή’ ζώνη ιστού’ που εκτείνεται από την εξωτερική πλευρά του ισχίου σας έως την εξωτερική πλευρά του γόνατός σας (λαγονοκνημιαία ταινία) γίνεται τόσο σφιχτή που τρίβεται πάνω στο εξωτερικό τμήμα του μηριαίου οστού σας. 

Οι δρομείς αποστάσεων και οι ποδηλάτες είναι ιδιαίτερα επιρρεπείς στο σύνδρομο της λαγονοκνημιαίας ταινίας.

Εξάρθρωση επιγονατίδας. Αυτό συμβαίνει όταν το τριγωνικό οστό που καλύπτει το μπροστινό μέρος του γόνατός σας (επιγονατίδα) γλιστρά από τη θέση του, συνήθως προς το εξωτερικό μέρος του γόνατός σας. 

Σε ορισμένες περιπτώσεις, η επιγονατίδα μπορεί να παραμείνει μετατοπισμένη και να μπορείτε να δείτε το εξάρθρημα. Άλλες φορές η μετατόπιση συμβαίνει μόνο κατά την κίνηση, επομένως είναι δύσκολο να το δείτε, εκτός αν κάνετε μελέτη κίνησης του γόνατος.

Πόνος στο ισχίο ή στο πέλμα. Εάν έχετε πόνο στο ισχίο ή στο πέλμα, μπορεί να αλλάξετε τον τρόπο που περπατάτε για να γλιτώσετε την επώδυνη άρθρωση του γόνατος. 

Αλλά αυτό το προσαρμοσμένο συδλειτουργικό μοτίβο βάδισης  μπορεί να ασκήσει μεγαλύτερη πίεση στην άρθρωση του γόνατός σας και να προκαλέσει πόνο στο γόνατο.

Πόνος στο γόνατο και τύποι αρθρίτιδας

Υπάρχουν περισσότεροι από 100 διαφορετικοί τύποι αρθρίτιδας. Αυτές  που είναι πιθανότερο να επηρεάσουν το γόνατο περιλαμβάνουν:

Οστεοαρθρίτιδα. Μερικές φορές ονομάζεται εκφυλιστική αρθρίτιδα. Η οστεοαρθρίτιδα είναι ο πιο κοινός τύπος αρθρίτιδας. 

Πρόκειται για μια κατάσταση φθοράς που εμφανίζεται όταν ο χόνδρος στο γόνατό σας φθείρεται με τη χρήση και την ηλικία. Αυτό με τη σειρά του οδηγεί σε απευθείας επαφή τα οστά της άρθρωσης του γόνατος, οίδημα και έντονο πόνο, ειδικά σε θέση κάμψης.

Ρευματοειδής αρθρίτιδα. Η πιο εξουθενωτική μορφή αρθρίτιδας, η ρευματοειδής αρθρίτιδα είναι μια αυτοάνοση πάθηση που μπορεί να επηρεάσει σχεδόν κάθε άρθρωση του σώματός σας, συμπεριλαμβανομένων των γονάτων σας. 

Αν και η ρευματοειδής αρθρίτιδα είναι μια χρόνια ασθένεια, τείνει να ποικίλλει σε σοβαρότητα και μπορεί ακόμη και να έρχεται και να φεύγει.

Ουρική αρθρίτιδα. Αυτός ο τύπος αρθρίτιδας εμφανίζεται όταν συσσωρεύονται κρύσταλλοι ουρικού οξέος στην άρθρωση. 

Ενώ η ουρική αρθρίτιδα προσβάλλει συχνότερα το μεγάλο δάχτυλο του ποδιού, μπορεί επίσης να εμφανιστεί στο γόνατο.

Ψευδο-ουρική αρθρίτιδα. Συχνά συγχέεται με την ουρική αρθρίτιδα, η ψευδο-ουρική αρθρίτιδα προκαλείται από κρυστάλλους που περιέχουν ασβέστιο και αναπτύσσονται στο αρθρικό υγρό. 

Τα γόνατα είναι η πιο κοινή άρθρωση που προσβάλλεται από ψευδο-ουρική αρθρίτιδα.

Σηπτική αρθρίτιδα. Μερικές φορές η άρθρωση του γόνατός σας μπορεί να μολυνθεί, οδηγώντας σε πρήξιμο, πόνο και ερυθρότητα. 

Η σηπτική αρθρίτιδα εμφανίζεται συχνά με πυρετό και συνήθως δεν υπάρχει τραύμα πριν από την έναρξη του πόνου. 

Η σηπτική αρθρίτιδα μπορεί γρήγορα να προκαλέσει εκτεταμένη βλάβη στον χόνδρο του γόνατος. 

Εάν έχετε πόνο στο γόνατο με οποιοδήποτε από τα συμπτώματα της σηπτικής αρθρίτιδας, επισκεφθείτε αμέσως το γιατρό σας.

Πόνος στο γόνατο και άλλα προβλήματα

Το σύνδρομο επιγονατιδομηριαίου πόνου είναι ένας γενικός όρος που αναφέρεται στον πόνο που προκύπτει μεταξύ της επιγονατίδας και του υποκείμενου μηριαίου οστού. 

Είναι συχνό σε αθλητές- σε νεαρούς ενήλικες, ιδίως σε εκείνους των οποίων η επιγονατίδα δεν κινείται σωστά στο αυλάκι της- και σε ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας, οι οποίοι συνήθως αναπτύσσουν την κατάσταση ως αποτέλεσμα αρθρίτιδας της επιγονατίδας.

Πόνος στο γόνατο και επιβαρυντικοί παράγοντες 

Ένας αριθμός παραγόντων μπορεί να αυξήσει την πιθανότητα να έχετε προβλήματα στο γόνατο, όπως:

Υπερβολικό βάρος. Το υπερβολικό βάρος ή η παχυσαρκία αυξάνει την καταπόνηση των αρθρώσεων του γόνατός σας, ακόμη και κατά τη διάρκεια συνηθισμένων δραστηριοτήτων, όπως το περπάτημα ή το ανέβασμα και κατέβασμα σκαλοπατιών. 

Σας θέτει επίσης σε αυξημένο κίνδυνο οστεοαρθρίτιδας, καθώς επιταχύνει τη διάσπαση του χόνδρου των αρθρώσεων.

Έλλειψη μυϊκής ευελιξίας ή δύναμης. Η έλλειψη δύναμης και ευελιξίας μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο τραυματισμών στο γόνατο. 

Οι δυνατοί μύες βοηθούν στη σταθεροποίηση και την προστασία των αρθρώσεών σας και η μυϊκή ελαστικότητα μπορεί να σας βοηθήσει να επιτύχετε πλήρες εύρος κίνησης.

Ορισμένα αθλήματα ή επαγγέλματα. Ορισμένα αθλήματα ασκούν μεγαλύτερη πίεση στα γόνατά σας από ό,τι άλλα. 

Το αλπικό σκι με τις άκαμπτες μπότες σκι και την πιθανότητα πτώσης, τα άλματα και οι περιστροφές του μπάσκετ και το επανειλημμένο χτύπημα που δέχονται τα γόνατά σας όταν τρέχετε, η επαναλαμβανόμενη άρση βαρών σε αθλήματα τύπου crossfit, όλα αυτά αυξάνουν τον κίνδυνο τραυματισμού του γόνατος. 

Οι εργασίες που απαιτούν επαναλαμβανόμενη καταπόνηση των γονάτων, όπως η εργασία στην οικοδομή ή η γεωργία, μπορούν επίσης να αυξήσουν τον κίνδυνο.

Προηγούμενος τραυματισμός. Η ύπαρξη προηγούμενου τραυματισμού στο γόνατο καθιστά πιο πιθανό να τραυματίσετε ξανά το γόνατό σας. Σε αυτό παίζει σημαντικό ρόλο η ποιότητα της αποκατάστασης σε πρότερο τραυματισμό και η εκμάθηση σωστής εργονομίας.

Πόνος στο γόνατο και επιπλοκές

Δεν είναι όλοι οι πόνοι στο γόνατο σοβαροί. 

Αλλά ορισμένοι τραυματισμοί του γόνατος και ιατρικές παθήσεις, όπως η οστεοαρθρίτιδα, μπορεί να οδηγήσουν σε αυξανόμενο πόνο, βλάβη των αρθρώσεων και αναπηρία, αν αφεθούν χωρίς θεραπεία. 

Και η ύπαρξη ενός τραυματισμού στο γόνατο -ακόμη και ενός μικρού- καθιστά πιο πιθανό να έχετε παρόμοιους τραυματισμούς στο μέλλον. Σε αυτές τις περιπτώσεις ο πόνος στο γόνατο μπορεί να αποκτήσει μια χρονιότητα και επαναληψιμότητα που σίγουρα θα σας επηρεάσει και σε ψυχολογικό επίπεδο.

Πόνος στο γόνατο και πρόληψη

Αν και δεν είναι πάντα δυνατό να προλάβετε τον πόνο στο γόνατο, οι παρακάτω προτάσεις μπορεί να βοηθήσουν στην αποτροπή των τραυματισμών και της φθοράς των αρθρώσεων:

Κρατήστε τα περιττά κιλά μακριά. Διατηρήστε ένα υγιές βάρος- είναι ένα από τα καλύτερα πράγματα που μπορείτε να κάνετε για τα γόνατά σας. 

Κάθε επιπλέον κιλό επιβαρύνει επιπλέον τις αρθρώσεις σας, αυξάνοντας τον κίνδυνο τραυματισμών και οστεοαρθρίτιδας.

Να είστε σε φόρμα για να κάνετε το άθλημά σας. Για να προετοιμάσετε τους μυς σας για τις απαιτήσεις της αθλητικής συμμετοχής, αφιερώστε χρόνο για γυμναστική.

Εξασκηθείτε τέλεια. Βεβαιωθείτε ότι η τεχνική και τα μοτίβα κίνησης που χρησιμοποιείτε στο άθλημα ή τη δραστηριότητά σας είναι τα καλύτερα δυνατά. 

Τα μαθήματα από έναν επαγγελματία μπορεί να είναι πολύ χρήσιμα.

Γίνετε δυνατοί, παραμείνετε ευέλικτοι. Οι αδύναμοι μύες αποτελούν κύρια αιτία τραυματισμών στα γόνατα. 

Θα ωφεληθείτε από την ανάπτυξη των τετρακέφαλων και των οπίσθιων μηριαίων μυών σας, των μυών στο μπροστινό και το πίσω μέρος των μηρών σας που βοηθούν στη στήριξη των γονάτων σας. 

Η προπόνηση ισορροπίας και σταθερότητας βοηθά τους μυς γύρω από τα γόνατά σας να συνεργάζονται πιο αποτελεσματικά.

Εφαρμόστε διατάσεις και λειτουργικές κινήσεις. Επειδή οι σφιγμένοι μύες μπορούν επίσης να συμβάλουν σε τραυματισμούς, οι διατάσεις είναι σημαντικές. 

Προσπαθήστε να συμπεριλάβετε ασκήσεις ευλυγισίας στις προπονήσεις σας αλλά και πολύ-αξονικές κινήσεις που προσομοιάζουν τις καθημερινές φυσιολογικές κινήσεις σας. Έτσι προετοιμάζετε το γόνατο για τις καθημερινές προκλήσεις. 

Να είστε έξυπνοι όσον αφορά την άσκηση. Εάν έχετε οστεοαρθρίτιδα, χρόνιο πόνο στα γόνατα ή επαναλαμβανόμενους τραυματισμούς, ίσως χρειαστεί να αλλάξετε τον τρόπο άσκησης. 

Εξετάστε το ενδεχόμενο να στραφείτε σε κολύμβηση, θαλάσσια αεροβική ή άλλες δραστηριότητες με χαμηλό αντίκτυπο - τουλάχιστον για μερικές ημέρες την εβδομάδα. 

Μερικές φορές ο απλός περιορισμός των δραστηριοτήτων μαζί με μια μικρή μείωση του βάρους σας μπορεί να έχει μεγάλη επίδραση που θα προσφέρει ανακούφιση.