Λεμφοίδημα - Τα 2 είδη του και πως τα αναγνωρίζουμε

Το λεμφοίδημα ταξινομείται σε δύο μεγάλες κατηγορίες:

• Το πρωτογενές λεμφοίδημα, που οφείλεται σε διαταραχή των λεμφαγγείων (απλασία, δυσπλασία, μικρότερος αριθμός αγγείων), λόγω κάποιας γενετικής διαταραχής και εμφανίζεται κάποια στιγμή στη ζωή μας μετά από κάποια φαινομενικά ασήμαντη αφορμή (τσίμπημα μέλισσας, διάστρεμμα κλπ),

• Και το δευτερογενές, που οφείλεται στη διαταραχή του λεμφικού συστήματος λόγω κάποιου τραυματισμού (ατυχήματος ή επέμβασης). Το δευτερογενές λεμφοίδημα επίσης, μπορεί να μην εμφανιστεί αμέσως μετά την κύρια διαταραχή (πχ την αφαίρεση λεμφαδένων λόγω κάποιας κακοήθειας), αλλά μετά από κάποια ασήμαντη αφορμή, όπως μικροτραυματισμός (τσίμπημα κουνουπιού) ή υπερβολική κούραση.

Δευτερογενές λεμφοίδημα και εξέλιξη

Μετά την αρχική υποτροπή, η εξέλιξη του λεμφοιδήματος είναι συνήθως αργή και σταδιακή.

Σε αρχικό στάδιο μπορεί να αναπτυχθεί γρήγορα, μόνο μετά από μεγάλο τραυματισμό του λεμφικού συστήματος (εκτεταμένο χειρουργείο για κακοήθεια). Η περαιτέρω εξέλιξή του είναι αργή μέσα σε βδομάδες ή μήνες.

Η εξέλιξη του λεμφοιδήματος γίνεται σε τρία στάδια:

1ο στάδιο: ήπιο οίδημα που εμφανίζεται κατά τη διάρκεια της ημέρας με τη δραστηριότητα, αλλά υποχωρεί τη νύχτα με την ανάπαυση.

2ο στάδιο: το οίδημα έχει πλέον εγκατασταθεί στην περιοχή και δεν υποχωρεί κατά τη διάρκεια της νύχτας. Εμφανίζει επίσης δευτερογενείς αλλοιώσεις στου ιστούς όπως ινώδη ιστό, ξηροδερμία κα.

3ο στάδιο: εμφανίζει ότι και το 2ο στάδιο μόνο που το οίδημα είναι πολύ έντονο έως τεράστιο με έντονες δευτερογενείς αλλοιώσεις όπως επιθυλιωματώσεις, υπερκερατώσεις και μπορεί να μοιάζει με το δέρμα του ελέφαντα από όπου παίρνει, κάποιες φορές, και το όνομα ελεφαντίαση.

Από τη στιγμή που θα πρωτοεμφανιστεί δε σημαίνει απαραίτητα ότι θα αυξάνεται ασταμάτητα για το υπόλοιπο της ζωής του ανθρώπου. Συνήθως βρίσκει περιοδικές ισορροπίες για μικρές ή μεγάλες  περιόδους ανάλογα με το βαθμό συντήρησης στην καθημερινότητα. Για να οδηγήσει σε ελεφαντίαση απαιτούνται 2 βασικές προϋποθέσεις: Πρώτον μία πολύ εκτεταμένη βλάβη του λεμφικού συστήματος (πχ πρωτογενής διαταραχή που ξεκίνησε σε πολύ μικρή ηλικία) και δεύτερον η συστηματική «κακοποίηση» του οιδήματος στην καθημερινότητα (πχ συστηματική χειρονακτική εργασία χωρίς προστασία, χωρίς καλή υγιεινή και συχνούς τραυματισμούς).

Το λεμφοίδημα είναι μία χρόνια πάθηση.

Μπορεί όμως, σαν σύμπτωμα, να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά με την Ολοκληρωμένη Αποσυμφορητική Θεραπεία και να συντηρηθεί σε καλή κατάσταση με την κατάλληλη φροντίδα.

Μοροχλιάδης Στέφανος

Φυσικοθεραπευτής Bcs, MT, RT, Formthotics specialist