Eπίδεσμοι μικρής διατασιμότητας vs επίδεσμοι μεγάλης διατασιμότητας. Τι να χρησιμοποιήσεις στην περίδεση λεμφοιδήματος;

Συμπιεστικοί επίδεσμοι

Η συμπιεστική περίδεση στο λεμφοίδημα ουσιατικά αποτελείται από πολλαπλές στρώσεις επιδεσμοποιήσης.

Έτσι έχουμε το προστατευτικό ζέρσεϋ, το αφρώδες υπόστρωμα και τους συμπιεστικούς επίδεσμους.

Με έναν σταθερό και σχετικά ήπιο τρόπο διευκολύνεται η λεμφική ροή, βελτιώνεται η ελαστικότητα της περιοχής και τελικά μειώνεται το μέγεθος του λεμφοιδήματος.

Η αλήθεια είναι πως δεν υπάρχει μεγάλη ερευνητική ύλη που να μας επιδεικνύει με σαφήνεια την σωστή αναλογία υλικών συμπιεστικής περίδεσης.

Οι περισσότερες εφαρμογές προκύπτουν από την κλινική εμπειρία του εκάστοτε θεραπευτή.

Οι συμπιεστικοί επίδεσμοι, που ουσιαστικά είναι το τελευταίο στρώμα της περίδεσης, αποτελούν ασφαλώς πολύ σημαντικό κομμάτι στη διαχείριση λεμφοιδήματος.

Συγκεκριμένα χρησιμοποιούνται σε

• Θεραπευτική διαδικασία κατά την οποία διατηρούν τα θεραπευτικά αποτελέσματα από τη μια συνεδρία στην επόμενη
• Μακροχρόνια σε περιπτώσεις όπου ο ασθενής δεν μπορεί να φορέσει συμπιεστικό ένδυμα
• Στην διαχείριση οιδημάτων ασθενών με πολύπλοκα ιατρικά ζητήματα
• Ως σημαντικό κομμάτι στην αυτοδιαχείριση ασθενών με λεμφοίδημα

Η ιδανική εφαρμογή συμπιεστικής περίδεσης σε ασθενείς με λεμφοίδημα

Η συνεχώς αυξανόμενη κατανόηση των διαφόρων τεχνολογιών παραγωγής υλικών έχει βοηθήσει ώστε να γίνει κατανοητος ο τρόπος και η βέλτιστη τεχνική χρήσης των υλικών συμπιεστικής περίδεσης.

Έτσι για ασθενείς με χρόνιο λεμφοίδημα το ιδανικό συμπιεστικό σύστημα διαχείρισης είναι αυτό που :

• Προσδίδει επαρκή εξωτερική δύναμη ώστε να αντιστέκεται στην διαφυγή υπερβολικής ποσότητας υγρού από τα τριχοειδή αγγεία στον μεσοκυττάριο χώρο.
• Ευνοεί την λειτουργία της μυϊκής αντλίας και υποβοηθά την επιστροφή των λεμφικών και φλεβικών υγρών
• Παρέχει και διατηρεί αποτελεσματικά επίπεδα συμπίεσης στην εργασία αλλά και την ηρεμία
• Χρησιμοποιεί διαφορετικά υλικά ώστε να παράγει διαφορετικά επίπεδα και μορφές συμπίεσης ανάλογα με τις ανάγκες του ασθενούς.

Στο κομμάτι των συμπιεστικών επιδέσμων υπάρχουν κυρίως 2 είδη : O επίδεσμος μεγάλης διατασιμότητας και ο επίδεσμος μικρής διατασιμότητας.

Η κλινική εμπειρία λέει πως ο επίδεσμος μικρής διατασιμότητας είναι αυτός που κατά κύριο λόγο χρησιμοποιείται.

Τοποθετείται σε στρώσεις και έτσι ώστε να μην εξασκείται υπερβολική πίεση στην επιφάνεια του δέρματος.

Για να γίνει όμως κατανοητός ο λόγος της χρήσης μικρής διατασιμότητας επιδέσμου πρέπει να εξηγήσουμε πως κάθε υλικό επιδρά κατά την επαφή του με το δέρμα.

Επίδεσμοι μικρής διατασιμότητας

Η διατήρηση ενός ικανοποιητικού επιπέδου συμπίεσης στη διάρκεια της ημέρας επιτυγχάνεται καλύτερα με τη χρήση επιδέσμων μικρής διατασιμότητας.

Οι επίδεσμοι αυτοί χαρακτηρίζονται από μικρή ελαστικότητα που φτάνει εως το 120% της επιμίκυνσης.

Είναι ιδανικοί για ασθενείς με καλή κινητικότητα και ανταποκρίνονται πολύ καλά σε μεγάλα και σοβαρά οιδήματα

Οι επίδεσμοι μικρής διατασιμότητας κατασκευάζονται από πιο σκληρά ανελαστικά υλικά ώστε να διατηρείται η σωστή ισορροπία μεταξύ πίεσης εργασίας και πίεσης ηρεμίας. Η υψηλή πίεση εργασίας επιτυγχάνεται όταν η σύσπαση των μυών δημιουργεί συμπίεση.

Έτσι συμπιέζεται όλο το άκρο με ανομοιόμορφο χρονικά τρόπο και η εναλλαγή μεταξύ πίεσης σύσπασης(μυϊκή σύσπαση) και πίεσης χάλασης (μυϊκή χάλαση) υποβοηθά την λεμφική κυκλοφορία υπο μορφή αντλίας.

Η χαμηλή πίεση ηρεμίας από την άλλη αναφέρεται στην συμπίεση που εξασκείται από τους επιδέσμους στους χαλαρούς μύς (πχ στην ξεκούραση ή στον ύπνο). Με αυτό τον τρόπο ακόμα και όταν ο ασθενής δεν κινείται, διασφαλίζεται ότι δεν θα υπάρξει επαναδημιουργία οιδήματος.

Η πίεση αυτή είναι επίσης καλά ανεκτή από τον ασθενή.

Εδώ θα πρέπει να σημειώσουμε πως κατά την πρώτη εβδομάδα εφαρμογής σταδιακά μειώνεται ο όγκος του οιδήματος (σε κάποιες περιπτώσεις ίσως και κατά 30-40%) και έτσι θα πρέπει τουλάχιστον κάθε 24 ώρες (ή και συχνότερα) να επαναλαμβάνεται η περίδεση ώστε να επαναπροσαρμόζεται η συμπίεστική δύναμη του επιδέσμου.

Αριστερά η μόνιμη συμπίεση που ασκεί ο επίδεσμος σε χαλαρούς μύς.

Δεξιά η συμπίεση που αυξάνεται κατά τη μυϊκή σύσπαση (πχ στην άσκηση)

Επίδεσμοι μεγάλης διατασιμότητας

Οι επίδεσμοι μεγάλης διατασιμότητας περιέχουν ελαστικές ίνες και μπορούν να διαταθούν περισσότερο από το 120% του φυσιολογικού μήκους τους. Οι επίδεσμοι αυτοί εξασκούν μια συνεχόμενη πίεση στο δέρμα, τόσο κατά την εργασία όσο και κατά την ηρεμία.

Αυτό σημαίνει αυτόματα πως θα πρέπει να αφαιρούνται κατά τη διάρκεια της νύχτας, αφού είναι δύσκολο να τις ‘ανεχτεί’ ο ασθενής για πάρα πολλές ώρες.

Οι ελαστικές ιδιότητες του υλικού αποτρέπουν τα οφέλη της έμμεσης λεμφικής μάλαξης που ασκεί ο επίδεσμος μικρής διατασιμότητας κατά τη διάρκεια της μυϊκής σύσπασης.

Συγκεκριμένα όταν έχουμε μυϊκή σύσπαση ο επίδεσμος μεγάλης διατασιμότητας λόγω της μεγάλης πίεσης που εξασκεί ‘στραγγαλίζει’ τα λεμφαγγεία και εμποδίζει τη λεμφική κυκλοφορία.

Για το λόγο αυτό η χρήση των επιδέσμων αυτών είναι χρήσιμη σε ασθενείς με μικρή ή καθόλου κινητικότητα.

Επίσης μπορούν να χρησιμοποιηθούν στα αρχικά στάδια ενός υπερμεγέθους λεμφοιδήματος που χάνει περίμετρο και βάρος με πολύ ταχύς ρυθμούς.

Σε αυτήν την περίπτωση ο επίδεσμος μεγάλης διατασιμότητας, λόγω ελαστικότητας, θα μπορεί να προσαρμόζεται στη διαρκή αλλαγή του μεγέθους του λεμφοιδήματος και έτσι η συμπιεστική περίδεση θα μπορεί να παραμένει στη θέση της μέχρι το επόμενο ραντεβού με το θεραπευτή.

Οι επίδεσμοι μεγάλης διατασιμότητας ήταν το υλικό που χρησιμοποιούσαν οι θεραπευτές στα πρώιμα χρόνια της εφαρμογής συμπιεστικής περίδεσης.

Κατόπιν μελέτης και κλινικής εμπειρίας κατασκευάστηκαν οι επίδεσμοι μικρης διατασιμότητας και πλέον είναι η συνήθης επιλογή στην περίδεση λεμφοιδηματικού μέλους.

Η συμβουλή των ειδικών είναι πάντα απαραίτητη!

Η επιλογή χρήσης του κατάλληλου επιδέσμου φυσικά πάντα χρήζει της σωστής και εμπεριστατωμένης άποψης ενός εξειδικευμένου θεραπευτή λεμφοιδήματος.

Υπάρχουν περιπτώσεις όπου οι αντενδείξεις καθιστούν επικίνδυνη οποιαδήποτε αυθαίρετη απόφαση περίδεσης εκ μέρους των ασθενών.

Διαλέξτε το σωστό θεραπευτή και εμπιστευτείτε τη διαχείριση του προβλήματος σας με ασφάλεια και αποτελεσματικότητα.

Μοροχλιάδης Στέφανος

Φυσικοθεραπευτής BSc, MT, RT, Formthotics specialist